Friday, September 26, 2008

Phác hoạ hàm khung

Sự phác họa hàm khung không khó nếu chúng ta để ý đến các yếu tố sau:

1-Phân loại hàm khung dựa trên yếu tố sinh - cơ học tức là xem trường hợp mất răng thuộc loại nào; một cách tổng quát HK có thể được xếp thành hai loại:

-HK được nâng đỡ bởi các răng (tooth born) thí dụ như bệnh nhân mất các răng cối nhỏ và răng cối thứ nhất, chỉ còn lại các răng cửa và hai răng cối thứ hai ở đầu tận cùng bên trong, HK hầu như không có sự chuyển động đáng kể vì nó hoàn toàn tựa lên các răng trụ. Trong trường hợp này, bạn có thể dùng bất cứ loại móc nào cho các răng trụ.

-HK được nâng đỡ bởi răng và sóng hàm (tooth and tissue born) một thí dụ trường hợp bệnh nhân mất hết các răng cối, khi đó dưới tác dụng của lực nhai nền hàm sẽ bị lún xuống do sự đàn hồi của niêm mạc sóng hàm, khi bị lún xuống ở phía sau và vững ở phía trước thì hàm giả sẽ xoay quanh một trục tưởng tượng nối liền hai tựa mặt nhai của hai răng trụ tận cùng, trong trường hợp này là hai răng cối nhỏ thứ hai. Trong trường hợp này bạn nên sử dụng các lọai móc ngắt lực thí dụ như móc RPI, RPC, hoặc móc dây; đầu các móc này có tính chất dãn ra hoặc hở ra khỏi bề mặt răng trụ do đó tránh được các lực xoắn có hại cho răng trụ. Nếu bạn sử dụng các loại móc không ngắt lực thí dụ như móc chữ C, chữ T, khi hàm giả chuyển động đầu móc bám chặt vào răng trụ và sẽ có tác dụng như một mỏ kềm nhổ răng trụ lên dần dần, về lâu dài răng trụ sẽ bị lung lay.

2- Các thành phần của hàm khung như nối lớn (major connector), nền nhựa không nên che kín viền nướu cổ răng vì nó sẽ tích tụ mảng bám gây ra sâu răng và bệnh nha chu, viền nướu dọc theo cổ răng cần được để trống để duy trì cơ chế tự làm sạch. Các thành phần khác như nối nhỏ, tay móc cũng không nên làm quá rộng che kín hết cả mặt răng.

3- Các tựa mặt nhai nên được đặt trên các răng ở hai bên vùng mất răng và được phân bố trên một diện rộng để tạo sự vững vàng cho hàm giả thí dụ vừa ở vùng răng cửa vừa ở vùng răng cối.

4- Các loại móc có rất nhiều dạng nhưng tựu trung có thể chia ra hai loại: loại móc ngắt lực và loại móc không ngắt lực. Loại móc không ngắt lực như móc chữ C, chữ T, móc Ney, móc Roach ... Nên chọn loại móc ít che khuất bề mặt răng để tránh sâu răng.

BS Việt Minh Chánh

No comments: